Data na de dood: Zwevend tussen contract en gegevensbescherming external link

Nederlands Juristenblad (NJB), iss. : 6, num: 355, pp: 396-405, 2022

Abstract

Mensen zijn zich nog weinig bewust van wat de implicaties van overlijden zijn voor het digitale bezit dat ze nalaten, terwijl iedereen hier steeds meer van heeft. Opvattingen verschillen over de mate waarin erfgenamen toegang moeten krijgen; er is nog weinig bekend over (veranderende) maatschappelijke opvattingen daarover. Omdat digitale communicatie geregeerd wordt door standaardovereenkomsten met aanbieders van informatiediensten, wordt ook de positie van erfgenamen daar primair door bepaald. Tegelijkertijd hebben veel aanbieders nog geen doordacht ‘overlijdensbeleid’ en daarbij passende voorwaarden en tools. Het lijkt tijd dat de (Europese) wetgever daar wat aan gaat veranderen. Om op kortere termijn te zorgen voor meer rechtszekerheid, zou de Nederlandse wetgever in ieder geval enkele specifieke plichten en rechten uit de AVG van toepassing kunnen verklaren op de persoonsgegevens van overleden gebruikers van informatiediensten.

digitale nalatenschap, frontpage, Privacy, Recht op gegevensbescherming

Bibtex

Article{nokey, title = {Data na de dood: Zwevend tussen contract en gegevensbescherming}, author = {van Eechoud, M. and Schumacher, L.D.}, url = {https://www.ivir.nl/publicaties/download/NJB_2022_355.pdf}, year = {0214}, date = {2022-02-14}, journal = {Nederlands Juristenblad (NJB)}, issue = {6}, number = {355}, abstract = {Mensen zijn zich nog weinig bewust van wat de implicaties van overlijden zijn voor het digitale bezit dat ze nalaten, terwijl iedereen hier steeds meer van heeft. Opvattingen verschillen over de mate waarin erfgenamen toegang moeten krijgen; er is nog weinig bekend over (veranderende) maatschappelijke opvattingen daarover. Omdat digitale communicatie geregeerd wordt door standaardovereenkomsten met aanbieders van informatiediensten, wordt ook de positie van erfgenamen daar primair door bepaald. Tegelijkertijd hebben veel aanbieders nog geen doordacht ‘overlijdensbeleid’ en daarbij passende voorwaarden en tools. Het lijkt tijd dat de (Europese) wetgever daar wat aan gaat veranderen. Om op kortere termijn te zorgen voor meer rechtszekerheid, zou de Nederlandse wetgever in ieder geval enkele specifieke plichten en rechten uit de AVG van toepassing kunnen verklaren op de persoonsgegevens van overleden gebruikers van informatiediensten.}, keywords = {digitale nalatenschap, frontpage, Privacy, Recht op gegevensbescherming}, }

Data na de dood – juridische aspecten van digitale nalatenschappen external link

van Eechoud, M., Ausloos, J., Loos, M., Mak, C., Reinhartz, B., Schumacher, L.D. & Pol, L.
2021

Abstract

Jaarlijks overlijden ruim 150.000 mensen en worden er dus ook ongeveer evenveel nalatenschappen afgewikkeld. Vrijwel zonder uitzondering laten overledenen digitale ‘bezittingen’ achter, zoals sociale media-accounts, e-mails, documenten opgeslagen in de cloud en (gebruiksrechten op) allerlei media en entertainment. De vraag is of het huidige Nederlandse wettelijk kader voldoende handvatten biedt om de bij afwikkeling van digitale nalatenschappen gemoeide private en publieke belangen te behartigen. De centrale onderzoeksvraag van deze studie is: Welke eventuele aanpassingen van het Nederlandse wettelijke kader zijn wenselijk met het oog op de adequate bescherming van private en publieke belangen gemoeid met het regelen en afwikkelen van digitale nalatenschappen? Voor de beantwoording van deze vraag is om te beginnen een analyse gedaan van het beleid van aanbieders van veelgebruikte informatiediensten rond overlijden, en van de relevante voorwaarden die zij hanteren. Bronnen voor de analyse zijn gebruikersovereenkomsten, algemene voorwaarden, privacy policies en andere (openbare) documenten zoals FAQ’s. Informatiediensten aanbieders zijn onderscheiden in digitale mediadiensten (commercieel aanbod zoals streaming video of -muziek), communicatiediensten (waaronder sociale media en berichtendiensten) en ICT-diensten (o.a. cloudopslag en digitale kluizen). Vervolgens is het relevante wettelijke kader beschreven en zijn onduidelijkheden daarin geïdentificeerd. Naast het erfrecht, betreft dit het overeenkomstenrecht en dan in het bijzonder consumentenrecht, intellectuele eigendomsrechten (met name auteursrecht), persoonlijkheidsrechten en gegevensbeschermingsrecht (Algemene Verordening Gegevensbescherming). Ook het algemene vermogensrecht is van belang, voor zover betrekking hebbend op de vraag welk digitaal ‘bezit’ in de nalatenschap valt. Tot slot is met het oog op het formuleren van oplossingsrichtingen, naar een selectie van wetgeving in andere landen gekeken.

algemene voorwaarden, digitale nalatenschap, erfrecht, frontpage, Intellectuele eigendom, Privacy

Bibtex

Report{vanEechoud2021bb, title = {Data na de dood – juridische aspecten van digitale nalatenschappen}, author = {van Eechoud, M. and Ausloos, J. and Loos, M. and Mak, C. and Reinhartz, B. and Schumacher, L.D. and Pol, L.}, url = {https://www.ivir.nl/publicaties/download/Data-na-de-dood.pdf}, year = {2021}, date = {2021-07-08}, abstract = {Jaarlijks overlijden ruim 150.000 mensen en worden er dus ook ongeveer evenveel nalatenschappen afgewikkeld. Vrijwel zonder uitzondering laten overledenen digitale ‘bezittingen’ achter, zoals sociale media-accounts, e-mails, documenten opgeslagen in de cloud en (gebruiksrechten op) allerlei media en entertainment. De vraag is of het huidige Nederlandse wettelijk kader voldoende handvatten biedt om de bij afwikkeling van digitale nalatenschappen gemoeide private en publieke belangen te behartigen. De centrale onderzoeksvraag van deze studie is: Welke eventuele aanpassingen van het Nederlandse wettelijke kader zijn wenselijk met het oog op de adequate bescherming van private en publieke belangen gemoeid met het regelen en afwikkelen van digitale nalatenschappen? Voor de beantwoording van deze vraag is om te beginnen een analyse gedaan van het beleid van aanbieders van veelgebruikte informatiediensten rond overlijden, en van de relevante voorwaarden die zij hanteren. Bronnen voor de analyse zijn gebruikersovereenkomsten, algemene voorwaarden, privacy policies en andere (openbare) documenten zoals FAQ’s. Informatiediensten aanbieders zijn onderscheiden in digitale mediadiensten (commercieel aanbod zoals streaming video of -muziek), communicatiediensten (waaronder sociale media en berichtendiensten) en ICT-diensten (o.a. cloudopslag en digitale kluizen). Vervolgens is het relevante wettelijke kader beschreven en zijn onduidelijkheden daarin geïdentificeerd. Naast het erfrecht, betreft dit het overeenkomstenrecht en dan in het bijzonder consumentenrecht, intellectuele eigendomsrechten (met name auteursrecht), persoonlijkheidsrechten en gegevensbeschermingsrecht (Algemene Verordening Gegevensbescherming). Ook het algemene vermogensrecht is van belang, voor zover betrekking hebbend op de vraag welk digitaal ‘bezit’ in de nalatenschap valt. Tot slot is met het oog op het formuleren van oplossingsrichtingen, naar een selectie van wetgeving in andere landen gekeken.}, keywords = {algemene voorwaarden, digitale nalatenschap, erfrecht, frontpage, Intellectuele eigendom, Privacy}, }