Keyword: Privacy

De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) is één van de belangrijkste wetten ten aanzien van privacy in Nederland. Echter, al voor haar inwerkingtreding in 2001 is zij aan kritiek onderhevig en wordt zij op een aantal punten als inadequaat beschouwd. Niet alleen in de jurisprudentie en de wetenschappelijke literatuur zijn knelpunten opgeworpen, ook zijn de wet en de daarmee geïmplementeerde Europese Privacyrichtlijn meerdere malen aan een evaluatie onderworpen. In Nederland loopt dit evaluatieproces tot een einde nu het kabinet zijn plan van aanpak heeft gepresenteerd. Dit artikel beoogt een overzicht te geven van de belangrijkste knel- en discussiepunten die de afgelopen jaren de revue zijn gepasseerd en te beschouwen in hoeverre de kabinetsplannen hiervoor een oplossing aandienen.

The right to privacy protects the unimpeded creation of one's personal identity without external infringements. This protection is essential for the development of independent citizens, which properly functioning democratic states cannot do without. As a growing number of people share their identity on the Internet, there is an increasing demand for privacy rights that protect the unimpeded creation of the virtual identity. The right to virtual privacy ensures the independent development of one's virtual personality, and also offers an opportunity for regulating cyberspace in an innovative way.

Het recht op privacy en daarmee de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer geldt als één van de meest fundamentele grondbeginselen van de rechtsstaat en als een belangrijk mensenrecht. Anders dan het recht op vrijheid van meningsuiting, vereniging of betoog, beschermt het recht op privacy niet alleen de mogelijkheid om uiting te geven aan een al gevormde identiteit, maar beschermt het juist de mogelijkheid deze te ontwikkelen. Identiteitsvorming zonder beïnvloeding van buiten is van wezenlijk belang voor het zelfstandig burgerschap dat een goed functionerende democratische rechtsstaat vereist. Doordat een groeiende groep mensen een deel van zijn identiteit gedragen ziet door de avatar in cyberspace, klinkt er een steeds luidere roep om het recht op privacy ook aan avatars toe te kennen. Zodoende kunnen zij hun identiteit zelfstandig en onafhankelijk vormen in de virtuele wereld. Daarbij kan dit een aanzet vormen om virtuele werelden op een innovatieve wijze te reguleren.

Sinds een aantal jaren is behavioural targeting sterk in opkomst. Door het gedrag van internetgebruikers te volgen en te analyseren, kan reclame worden gegenereerd op basis van persoonlijke voorkeuren. Hiertoe worden cookies geplaatst op de computers van internetgebruikers, kleine tekstbestandjes die surfgedrag kunnen registreren. Aangezien deze reclame op persoonlijke voorkeuren is gebaseerd, is zij effectiever en vertegenwoordigt derhalve een grote economische waarde. Al sinds de opkomst van dit fenomeen wordt er op het privacyschendende karakter van deze reclametechniek gewezen. Dit artikel geeft een overzicht van de kritiek die in de loop der jaren is geuit op het plaatsen van cookies en het gebruik van de verkregen gegevens voor behavioural targeting. De stelling is dat de opgeworpen argumenten onvoldoende reden geven om aan te nemen dat er een inherente privacyschending met dit fenomeen is gemoeid, maar dat er daarentegen overduidelijk een dataprotectieprobleem aan is gelieerd. Uit dit laatste vloeit wel een afgeleid privacyprobleem voort.

Google Street View is al geruime tijd actief in Nederland en heeft het leeuwendeel van het land en de openbare wegen in kaart gebracht. Deze internetdienst bestaat niet slechts uit een plattegrond, maar biedt raadplegers tevens de mogelijkheid in te zoomen op de kaart en virtueel rond te kijken en te lopen in een straat. Door middel van foto’s die aaneengeschakeld zijn krijgt de kijker een reëel beeld van een locatie. Op deze foto’s staan echter niet alleen straten, er zijn tevens mensen op afgebeeld. Dit brengt een aantal privacy- en dataprotectievraagstukken met zich mee. Alhoewel de discussie rondom Street View van de Verenigde Staten tot Spanje en van Duitsland tot Australië is opgelaaid, blijft het debat in Nederland beperkt. Dit artikel geeft weer in hoeverre Google Street View voldoet aan de vereisten die de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) stelt.

Governments have become increasingly open and transparent over the last few years. Originally, this trend was largely based on the desire to give citizens access to governmental information, so that state policies and regulatory practices could be controlled and debated. The right to access of governmental data was directly linked with democratic values such as autonomous citizenship, public debate and control on governmental power. In the beginning of this century, emphasis has shifted to a new ground for requiring transparency, namely the re-use of public sector information. Re-use of governmental data by third parties is mostly executed by market parties with commercial interests. The principles of open government and data re-use specifically conflict with intellectual property and privacy rights. This article analyses the tension between open government policies and the protection of personal information from a legal perspective. Finally, it assesses whether and if so, how the two principles can be reconciled.

Er is de afgelopen decennia veel literatuur verschenen over de waarde van privacy, de (juridische) methode ten aanzien van privacybescherming en de gevolgen van (grootschalige) privacyschendingen voor het individu en de maatschappij in haar geheel. Een onderwerp dat tot nu toe echter vrijwel onbelicht is gebleven, is de vraag waarom privacyschendingen geschieden. Is er een logica te ontdekken achter de privacyschendingen, waarom hebben ze plaats en hoe worden ze gelegitimeerd? Dit essay geeft een eerste aanzet tot een theoretische beantwoording van deze vragen: een pathologie van privacyschendingen. Aan de hand van een driedeling in de ethiek tussen teleologie, deontologie en deugdethiek, zal worden beargumenteerd dat privacyschendingen vaak worden beschouwd als instrumenteel aan het bereiken van een hoger doel en dat zij daardoor worden gelegitimeerd.